Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας έρχονται σε επαφή με αυτό που ονομάζεται κρίση πανικού. Γρήγοροι ρυθμοί ζωής και εξωτερικά μεταβαλλόμενες συνθήκες συνυπάρχουν με εσωτερικές και οικογενειακές εντάσεις. Το άγχος που ενδέχεται να βιώσει κάποιος είναι μεγάλο και η πιθανότητα εκδήλωσης μίας κρίσης πανικού αυξανόμενη.
Γράφει η Μαριέττα Μαλτά
Ψυχολόγος, M,Sc.- Θεραπεύτρια Οικογένειας
Ειδίκευση στη Συστημική- Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία και τη Θεραπεία Οικογένειας για παιδιά, εφήβους και ενήλικες
Συμπτώματα όπως ζαλάδα, μούδιασμα των άκρων, εφίδρωση, λιποθυμική τάση, ταχυπαλμία, δυσκολία στην αναπνοή είναι τυπικά εμφανιζόμενα στη διάρκεια μιας κρίσης πανικού και μπορεί να συνοδεύονται από φόβο θανάτου, αρρώστιας καθώς και φόβο απώλειας του ελέγχου του εαυτού. Σκέψεις όπως «θα τρελαθώ», «θα πάθω έμφραγμα» κλπ. είναι συχνές. Υπάρχει όμως αυτή η πιθανότητα; Όχι. Ο κίνδυνος σωματικής ή ψυχικής νόσου περιορίζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση μόνο στα πλαίσια του φόβου.
Για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού χρησιμοποιούνται συχνά διάφορες θεραπείες όπως η φαρμακοθεραπεία και οι τεχνικές χαλάρωσης, με όχι πάντα αποτελεσματικό τρόπο. Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων στοχεύει ακριβώς στην επούλωσή τους, με αποτέλεσμα όμως την επανεμφάνισή τους τη στιγμή που δεν ασχολούμαστε παράλληλα με την πηγή τους, το τι προκαλεί δηλαδή τα συμπτώματα.
Έχουμε λοιπόν να δούμε τι βρίσκεται πίσω από τα συμπτώματα.
Σύμφωνα με την οπτική της συστημικής- υπαρξιακής προσέγγισης η κρίση πανικού αποτελεί εκδήλωση μίας εσωτερικής σύγκρουσης.
– Συναισθήματα που έχουν αποσιωπηθεί
– ανάγκες και επιθυμίες που μοιάζουν ασυμβίβαστες και προκαλούν άγχος
– αλλαγές στον τρόπο ζωής μας στις οποίες σπεύσαμε να ανταποκριθούμε χωρίς ενδεχομένως να έχουμε προετοιμάσει τον εαυτό μας
ü ζητήματα που μας απασχολούν σε σχέση με τα παιδιά, το σύντροφο ή την οικογένειά μας, βρίσκονται συχνά πίσω από τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού.
Το άτομο που παθαίνει κρίση πανικού δεν είναι ασθενής. Η κρίση πανικού μπορεί να συμβεί σε όλους μας όταν δεν έχουμε επεξεργαστεί αρκετά κάποια σημαντικά θέματα που μας απασχολούν και βρίσκονται σε εκκρεμότητα. Πίσω από μία κρίση πανικού μπορεί για παράδειγμα να κρύβεται η αγωνία μας να πετύχει η κοινή συμβίωση με το σύντροφό μας ή να ανταποκριθούμε επάξια στα καινούρια καθήκοντα της εργασίας μας χωρίς να θυσιάσουμε την προσωπική μας ζωή. Ακόμη, στα πλαίσια μιας οικογένειας ένας έφηβος μπορεί μέσω της κρίσης πανικού να καθρεφτίζει τη δυσκολία στη σχέση των γονιών του και την ανησυχία του για αυτήν την ώρα που προσπαθεί να ασχοληθεί δημιουργικά με το μέλλον του.
Η κρίση πανικού «τραντάζει» το σώμα μας ακριβώς επειδή εκείνη τη στιγμή νιώθουμε να βρίσκονται σε σύγκρουση δύο επιθυμίες μας, η μία από τις οποίες συνήθως αποσιωπείται. Στο παραπάνω παράδειγμα η παραμέληση της προσωπικής μας ζωής για χάρη της εργασίας μας ή αντίστροφα μας φέρνει σε σύγκρουση τη στιγμή που και οι δύο επιθυμίες είναι σημαντικές για μας και «ζητούν» διέξοδο.
Έχουμε να δούμε την κρίση πανικού ως ένα σήμα που μας στέλνει ο οργανισμός μας προκειμένου να φροντίσουμε εκείνες τις πλευρές μας με τις οποίες δεν ασχοληθήκαμε όσο χρειαζόταν και να επιλύσουμε τη σύγκρουση παράγοντας μία λύση που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες και τις επιθυμίες μας.
Παρά το γεγονός ότι τα συναισθήματα που συνοδεύουν την κρίση πανικού είναι δύσκολα (άγχος, αγωνία, φόβος), είναι ωστόσο δείγμα υγιούς ψυχικής λειτουργίας τη στιγμή που αναδεικνύει αποσιωπημένες υγιείς επιθυμίες και μας καλεί να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας πιο ουσιαστικά. Δεν είμαστε ασθενείς και ο πανικός έχει λόγο που υπάρχει. Βρίσκεται εκεί για να μας θυμίσει ότι είναι ανάγκη να κοιτάξουμε τι «κρύβεται» πίσω από αυτόν. Να «ακούσουμε» εκείνα τα κομμάτια του εαυτού μας που βάλαμε στο περιθώριο και που τώρα μας στέλνουν σήματα μέσω της κρίσης ώστε με την κατάλληλη επεξεργασία τους να ορίσουμε τη ζωή μας πιο ανθρώπινα και λειτουργικά.
