Μπορείτε να πείτε πολλά για ένα άτομο από το πώς θα αντιδράσει στην ευτυχία και την επιτυχία των άλλων ανθρώπων. Πολλοί από εμάς, φαίνεται να απειλούμαστε εύκολα όταν βλέπουμε άλλους ανθρώπους που είναι καλύτεροι μας σε κάποιο τομέα της ζωής. Δυσκολευόμαστε να είμαστε ευτυχείς για εκείνους αλλά αντί αυτού κατεχόμαστε από συναισθήματα ζήλιας και φθόνου.
Μάλιστα έχουμε και τρόπους να καθησυχάσουμε αυτά τα απειλητικά συναισθήματα προσπαθώντας να εκλογικεύσουμε το φθόνο προς τους άλλους είτε πρόκειται για τους βαθμούς στην εκπαίδευση, τον αθλητισμό, τις σχέσεις ή τις θέσεις εργασίας σε σημείο που φτάνουμε να υποβαθμίσουμε το γεγονός υποτιμώντας τους άλλους.
Πήρε ο συμμαθητής μας καλούς βαθμούς; Είναι σπασίκλας και δεν έχει φίλους.
Είναι καλός στον αθλητισμό; Ναι αλλά είναι χαζός.
Έχει καλή δουλειά; Πουλιέται για τα χρήματα.
Όμως η ρίζα του απειλητικού συναισθήματος της ζήλιας, είναι τελικά η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Υπάρχουν φορές που όταν βλέπουμε κάποιον να παρουσιάζει τη δουλειά του, ασυναίσθητα μπαίνουμε σε σύγκριση λέγοντας «Δεν είναι αρκετά καλός. Θα μπορούσα να το κάνω καλύτερα». Εκείνη τη στιγμή υπερεκτιμούμε τις δυνατότητές μας γιατί προστατεύουμε το Εγώ μας από το να πληγωθεί.
Το συναίσθημα της ζήλιας
Η ζήλια είναι μια μορφή αυτοπροστασίας. Και μπορούμε να ζηλεύουμε όλους τους διαφόρους τύπους της επιτυχίας, απλώς και μόνο επειδή δεν τους βιώνουμε ακόμα στη δική μας ζωή. Ίσως θα δείτε ένα φίλο σε μια ευτυχισμένη σχέση, ενώ εσείς είστε ακόμα μόνος, οπότε αντιμετωπίζετε τη σχέση του επιφανειακά ή λέτε πράγματα πίσω από την πλάτη του όπως «δεν πρόκειται να διαρκέσει».
Σύμφωνα με μια μελέτη, τα συναισθήματα της ζήλιας και φθόνου είναι ιδιαίτερα έντονα για εκείνους που ξοδεύουν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter. Αυτή τη σύγχρονη εποχή, ζούμε σε ένα πολύ φθονερό κόσμο. Φαίνεται ότι η επιτυχία και η ευτυχία του καθενός εξετάζεται σχολαστικά και γελοιοποιείται, όταν αναφερόμαστε σε αθλητές ή μουσικούς, ηθοποιούς ή οποιοδήποτε είδος της διασημότητας.
Είναι δύσκολο για μας να μην φθονούμε μερικές φορές. Οι ψυχολόγοι λένε ακόμη ότι έχουμε εξελιχθεί για να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα όπως η ζήλια και φθόνο ως φυσική απάντηση στην αντίληψη μας για την “κοινωνική ιεραρχία” στην κοινωνία.
Τελικά όμως, το κλειδί είναι η αντίληψη μας: το πώς κρίνουμε εμείς τον εαυτό μας σε σχέση με κάποιον άλλο. Και ενώ η ζήλια μπορεί να είναι μια φυσιολογική αντίδραση για πολλούς ανθρώπους, δεν είναι απαραίτητα υγιής ή ευεργετική.
Υγιείς τρόποι αντιμετώπισης του συναισθήματος της ζήλιας
– Αποδεχθείτε την: Η ζήλια είναι φυσιολογική και απαντάται σε όλους τους ανθρώπους. Να είστε ειλικρινείς με τα συναισθήματά σας και ειδικότερα με το ελαφρώς τραυματισμένο «Εγώ» σας όταν βλέπετε ανθρώπους να κάνουν πράγματα που θέλετε να κάνετε πάρα πολύ.
– Αποφύγετε τις συγκρίσεις με τον εαυτό σας: Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι ο καθένας είναι σε μια διαφορετική πορεία στη ζωή. Όλοι έχουμε ορισμένα πλεονεκτήματα και ορισμένες αδυναμίες, αλλά δεν είναι εκείνα που μας καθορίζουν ως άτομο. Δείτε την αξία του εαυτού σας χωρίς να χρειάζεται να αισθάνεστε «ανώτερος» από κανέναν.
– Αναπλαισιώστε τη ζήλια ως έμπνευση: Η αλήθεια είναι ότι αισθάνεστε ένταση επειδή κάποιος έχει κάνει κάτι που δεν καταφέρατε να κάνετε εσείς για τον εαυτό σας. Αυτό μπορεί να τροφοδοτήσει τη ζήλια, αλλά μπορεί επίσης να τροφοδοτήσει την έμπνευση και το κίνητρο. Αντί να υποτιμάτε τα επιτεύγματα των ανθρώπων, σκεφτείτε τον εαυτό σας: “αν μπορεί να το κάνει εκείνος, μπορώ να το κάνω και εγώ!”.
– Συγχαρείτε τους ανθρώπους για την επιτυχία τους: Ενσωματώστε αυτή την πράξη σαν μια συνήθεια σχετικά με την επιτυχία και τα επιτεύγματά των άλλων, ακόμα κι αν δεν σας αρέσει ιδιαίτερα. Γιορτάστε μαζί τους και χαρείτε την επιτυχία τους, ιδιαίτερα ότι είναι ευχαριστημένοι. Είναι πολύ πιο υγιεινό και λιγότερο αγχωτικό συναίσθημα να χαίρεστε για εκείνους από το να τους μισείτε για την επιτυχία τους.
– Δώστε προσοχή στον «αυτοματοποιημένο-ασυνείδητο» φθόνο: Η ζήλια και ο φθόνος μπορεί να κρύβουν μεγάλη σοφία. Ποια είναι τα πράγματα που σας προκαλούν περισσότερο ζήλια; Παρατηρήστε τα! Η αναγνώριση αυτών είναι ένα πολύτιμο σημάδι, η οποία σας δείχνει τους τομείς της ζωής σας που κινδυνεύουν περισσότερο από το συναίσθημα της ζήλιας και στους οποίους πρέπει να δώσετε περισσότερη έμφαση. Αναγνωρίζοντας αυτούς τους τομείς, θα μάθετε καλύτερα τον εαυτό σας.
